روباه
روباهردهبندی علمیفرمانرو:جانورانشاخه:طنابدارانرده:پستاندارانراسته:گوشتخوارانزیرراسته:سگوارانتیره:سگسانان[۱]سردهها
سردهٔ روباهها (روباههای حقیقی)
سردهٔ روباههای آمریکای جنوبی
سردهٔ دمدارسگ
سردهٔ روباه خرچنگخوار
,[۲]
روباهها جانورانی با جثهٔ متوسط و کوچک از تیرهٔ سگسانان هستند که در آسیا و آمریکا و همهٔ قارهها به جز جنوبگان زندگی میکنند. روباهها در نواحی قطبی، جلگههای بیدرخت و در بیابانهای آفریقا و خاورمیانه، کویرها و دشتهای خشک زندگی میکند. روباههای سرخ از فراوانترین گونههای روباه بوده و دارای پراکندگی بسیار بالا و شامل ۴۷ زیرگونهٔ شناسایی شدهاست. این روباهها در اروپا، آسیا و آمریکای شمالی یافت میشوند. ۱۲ گونه از روباهها متعلق به سردهٔ Vulpes یا روباههای حقیقی میباشند. فریدون جنیدی دربارهٔ نام روباه مینویسد: «روباه که در زبان پهلوی روپاس rupas خوانده میشود، و اگرچه نام روباه در اوستا بگونهٔ اوروپی از ریشهٔ روپ است، اما پسوند اَس در زبان پهلوی نشان میدهد که در اوستا نیز گونهٔ روپ اَس یا ربایندهٔ تیز، روایی داشتهاست.[۳]
روباهها در مقایسه با سگ سانان دیگر مانند شغال و گرگ جثههای کوچکی دارند. بزرگترین آنها روباه قرمز است که حدود ۴ تا ۸ کیلوگرم وزن دارد. کوچکترین روباهها نیز گونهٔ روباه صحرا است که حداکثر تا ۱/۷ کیلوگرم وزن دارد. روباهها روی پنجه ی خود حرکت میکنند و بر خلاف سایر سگ سانان، دارای پنجههای جمع شونده هستند.[۴] دورهٔ بارداری روباهها ۵۲ یا ۵۳ روز بوده و روباه ماده بهطور میانگین ۴ یا ۵ نوزاد به دنیا میآورد. تعداد نوزادان در گونههای مختلف روباه و بسته به موقعیت متفاوت است. به عنوان مثال روباه قطبی در هر بارداری میتواند تا ۱۱ توله به دنیا آورد.[۵]
روباهها بر اساس نوع گونه و فصل و منطقهٔ زندگی دارای طرحها و رنگهای گوناگونی از جمله سفید، سرخ، قهوهای و سیاه یا ترکیبی از اینها هستند. همچنین میزان رشد خز و مو و برخی ویژگیهای فیزیکی و ساختاری آنها مرتبط با محیط زندگی آن هاست.[۵] روباههایی که در مناطق کویری و بیابانی زندگی میکنند معمولاً قهوه ای یا خاکی رنگ هستند و این روباهها جهت سرد نگه داشتن بدن خود در گرمای کویر دارای گوشهای بزرگ و پوشش یا خز کوتاه تری هستند. در مقابل، روباههایی که در مناطق قطبی زندگی میکنند جهت استتار بهتر در آن محیط عموماً سفیدرنگ هستند. این روباهها جهت حفظ دمای بدن خود در مناطق قطبی، دارای گوشهای کوچک و خز و پوشش ضخیمی هستند.[۶]
رفتارشناسی[ویرایش]
روباهها موجوداتی همه چیزخوار در نظر گرفته میشوند. آنها از انواع بیمهرگان و حشرات، خزندگان، پستانداران کوچک و قسمتهای مختلف گیاهان را مصرف میکنند. بیشتر روباهها تنوع غذایی بالایی دارند اما بعضی گونهها مانند روباه خرچنگخوار از منابع غذایی محدودتری تغذیه میکنند. روباهها روزانه در حدود یک کیلوگرم گوشت میخورند و باقیماندهٔ غذای خود را برای استفاده در وعدههای بعدی در زیر زمین، زیر برف و لابلای برگها و گیاهان مخفی میکنند.[۸]